اصول کارکرد ساب ووفر ها رابطه مستقیم با جابجایی هوا دارد. بگونه ای که مثلا در توییتر هیچ گونه جابه جایی صفحه صورت نمیگیرد و میتوان در هر مکانی از آن ها استفاده کرد . اما در ساب ووفر ها داستان فرق میکند اگر یک بلندگو را از محفظه خود مثلا طاقچه خودرو خارج کنید متوجه می شوید که حجم صدا و باس به شدت کاهش پیدا میکند. هوای پشت ووفر باعث افزایش این حجم از صدا می شود. یا مثال دیگر یک طبل را در نظر بگیرید.
طبل ها نیز از همین قانون پیروی میکنند، اگر هوایی مابین صفحه های طبل وجود نداشته باشد تا تحت فشار قرار نگیرند هیچ گونه صدایی ایجاد نخواهد شد. محفظه پشت ووفر یکی از مهمترین المان ها جهت تولید، کیفیت و حجم صدا می باشد. به همین دلیل است که ما به مشتریان خود پیشنهاد عایق کردن درب های خودرو را جهت هدایت بهتر هوا می کنیم( که البته یکی از دلایل دیگر آن کاهش سر و صدای اضافی می باشد).
اگر یک ساب را از باکس خود خارج کنید متوجه می شوید که صفحه ساب فقط بازی میکند و صدای باس آنچنانی ندارد. پس باید نتیجه گرفت محفظه پشت ساب چقدر میتواند در صدای ساب تاثیر گذار باشد. در حقیقت باید بگوییم که راز نوع باس مورد نظر شما در نوع باکس نهفته است.
همانطور که قبل تر اشاره شد شرکت های معتبر معمولا باکس مناسب برای محصول را در کاتالوگ ذکر میکنند.البته برخی ساب ها را نیز میتوان بصورت Free Air (قابل استفاده در فضای باز همانند طاقچه ) استفاده کرد و قابلیت نصب خارج از باکس را دارند.
یادش بخیر،اوایل دهه 80 بود که جوانان دهه شصتی به سن قانونی رسیده بوند و توانسته بودند یک خودرو هر چند ضعیف ( از پیکان 68 گرفته تا پراید 80 و …)برای خود دست و پا کنند. آن زمان اصطلاحا اوج سیستم بازی جوانان بود و همه عاشق سیستم صوتی خودرو بودند. آن زمان ها رسم بود که هر کس روی طاقچه خودرو یک ساب ووفر داشت. و دیگر به این اهمیت نمیدادند که اصلا طاقچه خودرو جای مناسبی برای نصب ساب ووفر خواهد بود یا خیر. با اینکه برخی از ساب ها قابلیت نصب بصورت Free Air را داشتند اما کمتر کسی به آن توجه میکرد.با این حال کمی طول کشید تا باکس ها جای خود را در سیستم های صوتی باز کنند و امروزه کمتر کسی به فکر نصب ساب بر روی طاقچه خواهد افتاد.
باکس ها به منظور هدایت هوای پشت ساب ووفر ها استفاده می شوند و به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند.
- پورتد ( دارای پورت خروجی جهت خروج و ورود هوا )
- سیلد ( در بسته بدون منفذ اصطلاحا مهر و موم شده )
که ما قصد بررسی این باکس ها را داریم. البته مدل های دیگری همانند باکس بند پس نیز موجود می باشد که بسیار کمتر از آن استفاده می شود.
نکته : واحد اندازه گیری حجم باکس لیتر می باشد.
باکس های سیلد
باکس های سیلد فاقد منفذ یا همان پورت ورودی و خروجی هوا می باشند. در این باکس ها عملکرد هوا بصورت رفلکس عبوده و با انعکاس پشت ساب ووفر همانند کمک فنر عمل می کند و حرکت عقب و جلو مخروط ساب ووفر را به راحتی تنظیم می کند، وقتی ساب به بیرون حرکت کند حالت وکیوم در باکس ایجاد می شود و زمانی که به داخل حرکت میکند فشار هوا بالا رفته و صدای انفجاری تولید میکند. باکس های سیلد حجم کمتری نسبت به نوع پورتد دارند.
باکس های پورتد
باکس های پورتد بر خلاف سیلد دارای پورت ورودی و خروجی هوا می باشند. در این باکس ها خروج ناگهانی هوا از پورت باعث ایجاد نوعی باس می شود که به صدای خود ساب ووفر می افزاید. حال خود این پورت با توجه به شکل خروجی میتواند فرکانس متفاوتی از صوت را ایجاد کند. این پورت میتواند به شکل دایره و یا شیار با ابعاد مختلف باشد. میتوان با توجه به سلیقه شنوایی نوع پورت را خودتان مشخص کنید. هرچه پورت بزرگتر باشد فرکانس کاهشی و هر چه پورت کوچکتر باشد فرکانس افزایشی خواهد بود که جهت محاسبه دقیق تر، این کار با نرم افزار های مخصوص انجام می شود .در ضمن باکس های پورتد بزرگتر از نوع سیلد می باشند.
تفاوت باکس های پورتد و سیلد
اگر ترجیح می دهید باس هایی که محکم و با دقت هستند داشته باشید، به سراغ باکس های سیلد (مهر و موم شده بدون منفذ) بروید. اگر می خواهید حجم باس بیشتر و قدرتمند داشته باشید به سراغ باکس های پورتد بروید. در زیر جدولی آماده کردیم تا راحتتر باکس ها را مقایسه کنید.
| نوع باکس | خصوصیات |
| سیلد | دقت بالاکیفیت صوتی بالا حجم کمتر صدا طول عمر بالا سایز کوچکتر نسبت به پورتد عدم افت کیفیت در دراز مدت میتواند در هر شکلی طراحی شود و لزومی ندارد مکعب باشد داغ شدن سیم پیچ در صورت استفاده طولانی به دلیل عدم عبور هوا جهت خنک کاری |
| پورتد | حجم صدای بالا قدرت بیشتر راه اندازی راحت تر ساب ووفر قابلیت تیون فرکانس با توجه به پورت هوا سایز بزرگتر نسبت به سیلد تداخل باس قبل با باس بعدی به دلیل بازی زیاد صفحه ساب افت کیفیت و دقت در دراز مدت خنک ماندن سیم پیچ بدلیل عبور جریان هوا |
یکی از وبسایت های معتبر در زمینه کارآدیو اقدام به تست صدا در دو باکس سیلد و پورتد و نظر سنجی بین چند تن از کارشناسان خود کرد تا ببیند نظر این کارشناسان نسبت به موزیک ها با سبک های مختلف چیست. این جدول را برای شما میگذاریم تا شما هم مشاهده کنید.
| سبک موزیک/ تعداد آرای | باکس سیلد | باکس پورتد |
| پاپ | 3 | 3 |
| راک/ آترناتیو | 3 | 3 |
| کلاسیک | 3 | 1 |
| رپ/ R&B | 1 | 5 |
| الکترو دنس | 2 | 4 |
بگذارید در رابطه با ابعاد و نوع باکس پیشنهادی مثالی بزنیم، ساب دی ال اس مدل MCW12 را مورد بررسی قرار میدهیم، به سایت مرجع مراجعه میکنیم تا اطلاعاتی در مورد باکس پیشنهادی بدست آوریم.
باکس پیشنهادی سیلد : 32 تا 37 لیتر ، برای خودرو های کوچک 32 تا 34 لیتر و برای خودرو های بزرگ 34 تا 37 لیتر. گفته شده از عایق پشمی برای دیواره ها استفاده کنید.
باکس پیشنهادی پورتد : 40 لیتر با پورت گرد با ابعاد 10 سانت یا شیار با طول 36 سانتی متر
برای محاسبه لیتراژ میتوانید از فرمول زیر استفاده کنید.
هنگام محاسبه حجم محفظه ، به سادگی عرض x ارتفاع x عمق را ضرب می کنید .در اندازه گیری از واحد دسی متر (هر 10 سانت معادل 1 دسی متر) استفاده کنید و جواب را در لیتر دریافت کنید.
Vol = width x heigth x depth
در باکس های شیب دار برای محاسبه عمق باکس کافیست عمق در کف باکس را با عمق بالایی باکس جمع و در عدد دو تقسیم کنید.
در انتها چند عکس از ساخت باکس ساب ووفر ها را میتوانید مشاهده کنید.
https://www.kicker.com/how-to-build-a-subwoofer-box
https://subbox.pro/en/b/8FrpncWLwhttps://subbox.pro/en/b/8FrpncWLw